Fundacja Demokracja Przyszłości

Jak czytać prawo?

W związku z uruchomieniem platformy Wyjaśniamy Prawo, z czego niezmiernie się cieszymy, publikujemy w tym artykule informacje, jak w prawidłowy sposób korzystać z platformy.

Czytanie prawa może wydawać się trudne, ponieważ teksty aktów prawnych zmieniają się wiele razy, a same dokumenty są zorganizowane hierarchicznie - od ważniejszych do mniej istotnych.

Przede wszystkim należy zrozumieć kilka pojęć:

Ustawy

są uchwalane przez parlament (władzę ustawodawczą) i wprowadzają nowe prawa lub je zmieniają na najwyższym poziomie prawnej hierarchii (wyżej znajduje się Konstytucja oraz prawo unijne i międzynarodowe, z którymi muszą być zgodne). Mogą to być nowe dokumenty lub aktualizacje już istniejących.

Rozporządzenia

są to dokumenty niższego rzędu, które wykonują szczegóły ustaw. Nie mogą zmieniać praw wprowadzonych ustawami, ale mogą doprecyzowywać, ich działanie w praktyce. Z reguły są wydawane przez rząd.

Obwieszczenia

to oficjalne ogłoszenia tekstów prawnych, które najczęściej zawierają tzw. tekst jednolity ustawy, czyli jej wersję zaktualizowaną o wszystkie zmiany do określonej daty.

Jak to wygląda w praktyce?

Wyobraź sobie ustawę, która została uchwalona w 1994 roku. Od tego czasu zmieniano ją już kilkanaście razy. Aby dowiedzieć się jakie prawa zostały w niej wprowadzone/zmienione możesz:

1. Przeczytać oryginalną ustawę i wszystkie późniejsze nowelizacje osobno (co jest bardzo trudne i czasochłonne), albo

2. Sięgnąć po tekst jednolity – czyli wersję ustawy, zawierającą wszystkie zmiany w jednym dokumencie.

Uwaga: tekst jednolity nie zawiera zmian, które zostały uchwalone po jego ogłoszeniu. Dlatego, żeby mieć pewność, że czytasz aktualne prawo, potrzebujesz sprawdzić datę publikacji tekstu jednolitego, a potem odszukać ewentualne nowelizacje, które weszły w życie później.

Fundacja Demokracja Przyszłości

ul. Zwycięstwa 14/105

44-100 Gliwice

Interfejs opracowany przez Harmonically Labs